4 Şubat Dünya Kanser Günü, kanser konusunda farkındalığı artırmak ve küresel ölçekte mücadeleyi desteklemek amacıyla her yıl düzenlenen önemli bir etkinliktir. 2025-2027 yılları için belirlenen tema, "Benzersizliğimizle Biriz" (#UnitedByUnique) olarak seçilmiştir. Bu tema, her bireyin kendine özgü deneyimlerini ve ihtiyaçlarını vurgulayarak, kanserle mücadelede insan merkezli bir yaklaşımı teşvik etmeyi amaçlamaktadır.
Beslenme alışkanlıkları, sağlığımız üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. Yanlış beslenme aliskanliklari, uzun vadede obezite, kalp hastalıkları ve diyabet gibi kronik hastalıkların yanı sıra bazı kanser türlerinin riskini de artırabilir.
Beslenme ile Doğrudan İlişkili Kanser Türleri:
- Kolorektal Kanser: Yüksek miktarda kırmızı et ve işlenmiş et tüketimi, düşük lif alımı ve obezite, kolorektal kanser riskini artıran temel faktörlerdir. Lif açısından zengin meyve, sebze ve tam tahılların tüketimi ise bu riski azaltabilir.
- Mide Kanseri: Yüksek tuzlu gıdalar ve turşu gibi fermente edilmiş yiyeceklerin aşırı tüketimi mide kanseri riskini artırabilir. Ayrıca, nitrit ve nitrat gibi koruyucu maddeler içeren işlenmiş gıdalar da mide mukozasına zarar vererek kanser oluşma ihtimalini yükseltebilir.
- Karaciğer Kanseri: Aşırı alkol tüketimi ve obezite, karaciğer kanseri riskini önemli ölçüde artırabilir. Ayrıca, aflatoksin içeren kirlenmiş gıdalar (fıstık, tahıllar vb.) da karaciğer kanseri ile ilişkilendirilmiştir.
- Meme Kanseri: Obezite ve doymuş yağ oranı yüksek bir diyet, özellikle menopoz sonrası kadınlarda meme kanseri riskini artırabilir. Alkol tüketimi de meme kanseri ile ilişkilendirilmiştir. Antioksidanlar açısından zengin meyve ve sebzelerin tüketimi koruyucu etki sağlayabilir.
- Pankreas Kanseri: Yüksek miktarda rafine şeker ve işlenmiş karbonhidrat tüketimi pankreas kanseri riskini artırabilir. Diyabet ve obezite de pankreas kanseri ile doğrudan ilişkilidir.
Kanser Riskini Azaltan Beslenme Alışkanlıkları:
- Lif Açısından Zengin Gıdalar Tüketmek: Her gün bir elma gibi basit ve etkili bir alışkanlık edinin.
- İşlenmiş ve Kırmızı Et Tüketimini Azaltmak: Salam, sosis, sucuk gibi işlenmiş gıdaları sınırlayın; kırmızı et tüketimini haftada en fazla 2-3 kez ile sınırlandırın.
- Aşırı Alkol ve Tuzdan Kaçınmak: Yemeğin tadına bakmadan tuz eklemeyin ve alkol tüketimini sınırlayın.
- Yeterli Miktarda Antioksidan Almak: Mevsiminde ve her renkten sebze meyveyi çeşitli olarak tüketin.
- Aşırı Rafine Şeker ve İşlenmiş Gıdalardan Uzak Durmak: Paketli ürünleri tüketmemeye çalışın.
- Bol Su Tüketmek ve Fiziksel Aktiviteyi Artırmak: Günlük su alımınızı artırın ve düzenli egzersiz yapın.
Kanserden Koruyan Gıdalar:
- Brokoli, Lahana, Karnabahar: Kanserle savaşan fitokimyasallar içerir.
- Domates: Likopen içeriği ile prostat kanseri riskini azaltabilir.
- Yeşil Çay: Antioksidan bakımından zengindir ve bağışıklık sistemini güçlendirir; günde 2 fincanı geçmeyin.
- Zerdeçal: Anti-inflamatuar özellikleriyle hücresel hasarı önleyebilir; süt ve yoğurtla birlikte tüketildiğinde daha etkilidir.
- Sarımsak ve Soğan: Kanserojen maddelerin etkilerini azaltan kükürt bileşikleri içerir.
- Ceviz ve Badem: Omega-3 yağ asitleri ve antioksidanlar bakımından zengindir.
- Meyve ve Sebzeler: Genel olarak yüksek lif içeriği ve antioksidanlarla kanser riskini azaltır.
Beslenme alışkanlıkları, kanser riskini azaltmada kritik bir rol oynar. Dengeli ve sağlıklı beslenme, vücudu hastalıklara karşı daha dirençli hale getirir ve uzun vadede kanser riskini minimize edebilir. Beslenme ile ilgili bilinçli tercihler yapmak, hem bireysel sağlığı koruma hem de toplumsal sağlığı iyileştirme açısından büyük önem taşımaktadır.
Sağlıklı günler dilerim.