Bebeklerin ilk altı ay boyunca anne sütü ile beslenmesi, büyüme ve gelişimleri açısından en ideal yöntemdir. Ancak altıncı aydan itibaren, bebeklerin besin ihtiyaçları yalnızca anne sütüyle karşılanamayabilir ve ek gıdaya geçiş süreci başlar. Peki, ek gıdaya geçiş sürecinde dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
Ne Zaman Ek Gıdaya Başlanmalı?
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Türkiye Sağlık Bakanlığı, bebeklerin ilk altı ay boyunca sadece anne sütü ile beslenmesini öneriyor. Altıncı aydan itibaren ise bebeğin beslenmesine ek gıdalar eklenmeye başlanabilir. Bu süreç, bebeğin gelişimine, sindirim sisteminin olgunlaşmasına ve enerji ihtiyacına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ancak ek gıdaya geçiş için en erken dönem altıncı aydır.
İlk Gıdalar Ne Olmalı?
Ek gıdaya geçişte ilk tanıştırılacak gıdalar genellikle püre şeklinde, sindirimi kolay ve alerji riski düşük besinlerdir. Sebze püreleri (havuç, patates, kabak), meyve püreleri (elma, armut, muz) ve yoğurt, bebeklerin başlangıçta tercih edilen besinleri olabilir. Demir içeriği yüksek gıdalar da bu dönemde önemlidir; örneğin, demir takviyeli tahıllar ya da kırmızı et püreleri.
İlk 1 Yaşta Verilmemesi Gereken Gıdalar
Bir yaşından önce bebeklere bazı besinlerin verilmemesi önerilmektedir. Bunların başlıcaları şunlardır:
1. Bal: 1 yaşından önce bebeklere bal verilmemelidir, çünkü botulizm riski taşır.
2. Tuz ve Şeker:*Bebeklerin böbrekleri fazla tuzu işleyemez. Ayrıca şeker eklenmiş gıdalar da gereksiz kalori sağlar ve obezite riskini artırabilir.
3. İnek Sütü: 1 yaşından önce doğrudan inek sütü verilmemelidir, çünkü sindirimi zordur ve demir eksikliğine yol açabilir.
4. Kabuklu Kuruyemişler:Boğulma riski nedeniyle bütün kabuklu kuruyemişler 1 yaşından önce verilmemelidir. 3 yaşından önce verilmesi tavsiye edilmez.
5. İşlenmiş Gıdalar ve Hazır Yiyecekler: Bebeklerin hassas sindirim sistemine uygun olmadığı için koruyucu ve katkı maddeleri içeren yiyeceklerden kaçınılmalıdır.
6. Deniz Ürünleri: Kabuklu deniz ürünleri ve balıklar, yüksek alerji riski taşıdığı için dikkatle verilmelidir. Alerjen etkisini azaltmak için bu gıdalar doktor önerisiyle denetimli şekilde verilmelidir.
Bebeklere Su Ne Kadar Verilmeli?
İlk altı ay boyunca anne sütü veya formül mama, bebeğin sıvı ihtiyacını tamamen karşılar. Ancak altıncı aydan sonra ek gıdalara başlandığında su vermek de gerekli hale gelir. Su, sindirimi destekler ve bebeklerin sıvı dengesini sağlar. Ancak suyun miktarı kontrollü olmalıdır. Bebeklerin ilk başlarda ek gıda alımına göre az miktarda suya ihtiyacı vardır, genellikle yemeklerden sonra birkaç yudum su yeterli olacaktır. Bu dönemde aşırı su tüketimi, anne sütünden veya formül mamadan alınan besin değerlerini azaltabilir. 1 yaşına kadar günde 100-200 ml su genellikle yeterlidir, ancak bu miktar bebeğin ihtiyacına göre ayarlanabilir.
Ek gıdaya geçiş, bebeğinizin hem fiziksel hem de bilişsel gelişimi için önemli bir süreçtir. Bu süreçte doğru zamanda uygun gıdalarla tanışmak, güvenli beslenme ortamı sağlamak ve sıvı dengesini göz önünde bulundurmak sağlıklı bir gelişim için şarttır. Ayrıca bir yaşına kadar verilmemesi gereken gıdalara dikkat etmek, bebeğin sağlığı açısından kritik öneme sahiptir.
