Kardeşi olacağını öğrenen çocukların duyguları son derece karmaşıktır. Geçtiğimiz hafta, kardeşi olacağını çocuğa nasıl söyleyebileceğiniz ve çocukların iç dünyasında neler olduğu hakkında konuşmuştuk. Çocuğun, kardeşi ile ilgili duygularının yaşına, mizacına ve gelişim seviyesine göre farklılık göstereceği fakat endişe, kıskançlık ve kızgınlık gibi duyguların sıklıkla karşılaşılan ve oldukça normal duygular olduğundan bahsetmiştik. Bu hafta, doğum zamanı geldiğinde neler yapılabileceği ve eve dönüşte neye dikkat edilmesi gerektiği hakkında konuşuyor olacağız.
İlk olarak, anne-babaya düşen çocuğun duygularını iyi okuyabilmek, doğru yaklaşımı sergilemek ve kardeşi olan çocuğun psikolojisini anlamak için doğru kaynaklara başvurmaktır.
Çocuğun duyguları karmaşıktır. Küçük çocuklar her ne kadar kardeş isteseler bile doğar doğmaz oyuna hazır dünyaya gelecekmiş gibi düşünebilirler. Yeni doğan bir bebeğin bakıma ihtiyacı olduğu, bazen sadece uyuyacağı, yemek yiyeceği ama büyüdüğünde oyun oynayabileceği bilgisi çocuklara verilmelidir.
Doğuma hazırlığınızı çocuğunuz ile beraber yapabilirsiniz. Eşya seçimi ve oda tasarımı gibi konularda beraber seçimler yapabilirsiniz. Fakat çocuğunuzun hazırlık süreci için rızası olması çok önemlidir. Bazı durumlarda çocuğunuzun eşyalarının kardeşi için kullanılması gerekebilir. Bu durumda çocuğunuzun izni olması mühimdir. Çocuğunuza haber vermeden ve iznini almadan oyuncaklarını, eşyalarını kardeşine vermek bazı problemlere yol açabilir. ‘’Sen artık büyüdüğün için sana yeni bir yatak alalım diyorum. Hatta eskisini de kardeşin için kullanabiliriz. Ne dersin? ‘’ şeklinde fikrini almak önem taşımaktadır.
Kardeşi olan çocuğun psikolojisi için hayatında doğum ile birlikte büyük değişikliklerin olmaması, düzeninin aynı kalması önemlidir. Eğer çocuğunuzun hayatında köklü değişiklikler yapacaksanız doğumdan bir süre önce ya da sonra yapmanız çocuğunuzun duygu dünyası için daha iyi olabilir. Çünkü kimi zaman doğum öncesi yapılan değişiklikler; okul değişimi, tuvalet eğitimi, oda değişikliği gibi etkenleri kardeşinin doğumu ile ilişkilendirebilir. "Kardeşim doğduğu için okula başlıyorum' şeklinde düşünebilir.
Doğum zamanı gelip çattığında;
Büyük çocukla kimin ilgileneceğini önceden belirlemeniz ve çocuğunuzun güven duyduğu birisi olması çok önemlidir. O kişiyle çeşitli aktiviteler yapabilirler. Böylelikle annesi ve babası evde olmadığı için çocuk kaygılanmayacaktır ya da az kaygılanacaktır. Çocuk hastaneye annesini ve kardeşini görmeye ikisi de iyi bir durumdayken gitmelidir. Annesini veya kardeşini ilaç etkisinde, kötü bir durumda görmek çocuğu korkutabilir. Hastane ziyaretinde çocuğun ilk etapta kardeşiyle annesini çok yakın temasta görmemesi önemlidir. İlk anneyi ziyaret edip sonrasında kardeşini görebilir. Ona dokunup temas edip bağ kurabilir.
Eve Dönüşte Neye Dikkat Edilmelidir?
- Doğum sonrasında eve gelecek misafirler olabilir. Gelen dost ve akrabalar hediyeler getiriyor olabilirler. Ebeveyn olarak yedekte hediyeler tutmakta fayda vardır. Gelen misafirin çocuğunuza ve kardeşine beraber hediye sunması çok önemlidir. Böylelikle çocuk kendini değersiz ve önemsiz hissetmemiş olur.
- Kardeş doğduktan sonra anne ve babanın büyük çocukla baş başa geçirdikleri zamanlar planlaması, bu vakti yalnızca çocuk ile birlikte keyifli şeyler yaparak geçirmeye özen göstermesi çocuğun kendini iyi hissetmesini ve ilgi ve sevgiyi kaybetme kaygısının azalmasını sağlar. Kardeşinin bakımında anne-babaya yardım etmesine izin vermek ve ailece özel ve keyifli vakit geçirmek de çocuğun yeni düzenine ve kardeşine alışmasına yardımcı olur.
- Çocuklar büyümek ister ve hayal ederler. Sen abisin ve sen ablasın gibi söylemler onlara sorumluluk yükler. Kardeşinin doğumu ile onun çocukluğunu terk etmesi gerekmez. Bu nedenle yaşına uygun davranılması çok önemlidir.
- Kardeşin doğumu aslında aile dengesinin, siteminin değişmesi anlamına gelir. İlk aylar zorlayıcı olsa da doğru ebeveynlik modeli ile yaklaşılırsa, çok büyük kaygılar ve doğum sonrası depresyon yaşanmıyorsa bu süreç rahat atlatılabilir.
- Kimi zaman çocuğunuz, kardeşinin eşyasını kullanmak ya da kundaklanmak isteyebilir. Eğer bu davranışları sürekli gerçekleştirmiyorsa bu davranışlara müsaade edin. Fakat eğer çocuğunuzda davranışlarında bozulma, regresyon (gerileme), altına kaçırma gibi durumlar gözlemler ve başa çıkamazsanız bir uzmandan destek alabilirsiniz.
KİTAP ÖNERİLERİ
Kardeş Rekabeti- Adele Faber, Elaine Mazlish.
Bu Bebeği Hemen Geri Götürün- Prof. Dr. Bengi Semerci.
Aramıza Girme- Pedagog Ayşen Oy.
Kardeş Kardeşe- Can Göknil.
Peki Ya Ben? - Emily Johnson.
